صادرات چیست؟
“صادرات” در بازرگانی به معنای انتقال کالا یا ارسال آن از محل مبدا به مقصد است. طبق تعریف اداره گمرک جمهوری اسلامی ایران منظور از “صادرات“، خروج کالا از قلمرو گمرکی کشور مبدا همراه با رعایت قوانین و مقررات موجود است.
صادر کننده کیست؟
به هرشخص حقیقی و یا حقوقی که دارای کارت بازرگانی و یا مجوز وزارت بازرگانی بوده و اقدام به صدور کالا نماید صادر کننده اطلاق می شود.
تعریف صادرات
صادرات در لغت به معنای انتقال کالا یا ارسال و فرستادن کالا از جایی به جای دیگر چه در داخل کشور و یا از داخل به خارج کشور است. صادرات عبارت است از ارتباط و کارکردن با بازارهای حرفه ای و حرفه ای های بازار در آن سوی مرزها. صادرات نقطه آغاز ارتباط برقرار کردن با دیگران است و همچنین صادرات برای کسب درآمد ارزی حاصل می شود و در برقراری موازنه تجاری و ایجاد تعادل اقتصادی کمک شایانی می نماید.
انواع صادرات
صادرات از دو دیدگاه تقسیم بندی شده است. در دیدگاه اول صادرات به ۲ نوع مستقیم و غیر مستقیم تقسیم می شود و در دیدگاه دوم به ۹ بخش قابل تقسیم است .
صادرات مستقیم
شرکتهایی که خریداران خارجی، آنان را تشویق به صادرات می کنند معمولا از این روش استفاده می نمایند. همچنین فروشندگانی که صادرات آنان آنقدر افزایش یافته که می توانند هزینه های اداره سازمان صادراتی خود را بر عهده بگیرند، نیز از این روش استفاده می کنند.
شرکتهایی می توانند به صادرات مستقیم اقدام نمایند که کلیه فعالیت های ضروری جهت فروش محصولات خود را در کشور میزبان به عهده گیرند. این فعالیت ها عبارتند از : تعیین ظرفیت بازار، یافتن خریدار، تعیین کانالهای توزیع و انجام امور صادرات مانند آماده کردن اسناد و مدارک، اقدامات مربوط به حمل و بیمه محموله.
صادرات مستقیم به اشکال زیر انجام می شود :
الف) نمایندگان صادراتی : واسطه خریدار است که در کشور صادر کننده که کالایی را از فروشنده خریداری می کند و کارمزد دریافت می نماید. نمایندگان می توانند توزیع کننده و یا تولید کننده باشند.
ب) نمایندگان فروش سیار : شرکت می تواند نمایندگان خود را از داخل کشور در زمان های خاصی برای فعالیت بازرگانی به خارج بفرستند.
ج) شعبه فروش در خارج : یک دفتر فروش خارجی به تولید کننده امکان می دهد که در بازار خارجی حضور بیشتری داشته و برنامه هایش را بهتر کنترل کند. دفتر فروش، مسئولیت فروش و توزیع را به عهده گرفته و ممکن است فعالیت مربوط به انبارداری . تبلیغات برای فروش کالاها را نیز انجام دهد.
د) بخش صادرات در داخل کشور : مدیر فروش متخصص در امر صادرات، با چند دستیار کارهای مربوط به صادرات را انجام می دهد و کمکهای لازم را در مواقع لزوم به بازار صادراتی عرضه می کند.
ه) بازاریابی رایگان : این روش بیشتر امریکایی و ویژه شرکتهای بزرگ فراملیتی است، شرکتی از کانالهای پخش خود برای فروش کالای دیگر که مناسب یا مکمل فراورده های شرکت است اقدام می کند. درآمد این کار از محل حق العمل و یا اجازه فروش انحصاری آن فرآورده است.
و) سفارش پستی : بعضی از مواقع شرکتها از طریق پست اقدام به فروش محصولات خود می نمایند. بدین ترتیب که خریدار فرم مربوط به محصول را که از طریق دفاتر پست یا از طریق روزنامه بدست آورده است تکمیل نموده و همراه با فرم فیش واریز پول به مقصد شرکت ارسال می نماید.
صادرات غیر مستقیم
صادرات غیر مستقیم بیشتر میان شرکتهایی که تازه به فکر صادرات افتاده اند متداول می باشد. در این نوع صادرات به سرمایه کمتری نیاز است و شرکت اجباری به استخدام فروشندگان یا اجرای قراردادهای مختلف در خارج از کشور ندارد، همچنین ریسک کمتری متوجه صادرکنندگان است. صادرات غیر مستقیم خود به چند روش قابل اجراست .
الف) شرکتهای تجاری : این شرکتها یک شکل گسترده تر از تجار صادرکننده می باشند که کالاهای مختلف را از تولید کنندگان متفاوت خریداری کرده و آنها را به بازارهای مورد نظر خود صادر می کنند. مهمترین شرکتهای تجاری در بازار های مدرن امروزی، شرکتهای ژاپنی هستند که سوگوشوشا نامیده می شوند. فروش از طریق این نوع صادرات مانند فروش داخلی است با این تفاوت که به دلیل عدم کنترل و نداشتن اطلاعات بازار از ثبات کمتری برخوردار است .
ب) شرکتهای مدیریت صادرات : این واسطه موافقت می نماید در ازاء دریافت وجهی کلیه مراحل مربوط به صادرات، اعم از تبلیغات، تحفیفات، حمل و نقل و غیره را برای شرکتها انجام دهد.
ج) سازمانهای تعاونی صادرات : یک سازمان تعاونی صادرات، فعالیت های صادراتی را به نمایندگی از طرف تولیدکنندگان متعدد انجام می دهد.
صادرات قطعی
صادرات قطعی عبارتست از ارسال کالا به خارج از قلمرو گمرکی کشور به منظور فروش یا مصرف در کشورهای خارجی . صادرات قطعی از پرداخت حقوق گمرکی و سود بازرگانی و عوارض و مالیات معاف می باشد ولیکن مشمول هزینه های گمرکی است.
صادرات موقت
کالاهایی که برای انجام منظوری، موقتی به خارج از کشور ارسال و پس از انجام منظور مورد نظر اعاده می شود، صادرات موقت نامیده می شود.
صادرات قطعی در حجم تجاری
برای حجم یا جنبه تجاری داشتن کالا معیار یا تعریفی مشخص نشده است. در ماده ۳ قانون صادرات و واردات آمده است که مبادرت به امر صادرات و واردات کالا به صورت تجاری مستلزم داشتن کارت بازرگانی است و در مورد ملاک تجاری بودن کالا بدین گونه شرح داده است که کالاهایی که به تشخیص گمرک برای فروش، وارد یا صادر می گردد، اعم از اینکه به همان شکل یا پس از انجام عملیات تولیدی، تفکیک و بسته بندی، به فروش می رسد، تجاری تلقی خواهد شد.
محصولات:
صادرات قطعی غیر تجاری
صادرات قطعی غیر تجاری از طریق پست و مسافر انجام می گیرد.
صادرات مجدد
صادرات مجدد عبارت است از صدور کالاهایی که قبلا وارد شده است بدون فرآوری یا تغییر اضافی، چنانچه صادرات مجدد از طریق بنادر، مناطق آزاد یا انبارهای تحت حفاظت گمرک انجام گیرد مشمول پرداخت حقوق گمرکی نخواهد بود. به کالاهای ترانزیتی یا شبه ترانزیتی اقلامی هستند که مالک یا صاحب آنها شناخته شده نیست و این افراد تابعیت کشوری را که کالا در قلمروی آن قرار گرفته است دارا نیستند.